4.SINIF KUVVET VE HAREKET

                                                    SUNU İÇİN TIKLAYINIZ

                                                     KUVVET VE HAREKET

•Kuvvet: Cisimleri hareket ettirmek için uyguladığımız itme veya çekmeye kuvvet deriz.

Kuvvetlerin bir çok çeşidi vardır.

Bunları hayatımızdan bir çok örnek verebiliriz.

Süngere uyguladığımız sıkma kuvveti ile bulaşıkları temizleriz.

Annenizi bunu yaparken görmüşsünüzdür.

Yine anneniz katı madde olan soğanı ezerken kutu gibi silindir bir kabın içinde kaşık yardımı ile  vurarak
soğanı öldürür. BU DA VURMA KUVVETİNE ÖRNEKTİR.

Veya okçuluk sporunu yapan kimsenin oka germe kuvveti uyguladığını fark ettiniz mi?

Ve eşyaların yerini değiştirmek için itme ile çekme kuvveti uygularsınız.

Bunun gibi pek çok örnek vardır.

Eşyaları itmek için uyguladığınız kuvvet etkisiz olabilir. Bunun için de bir tekerlek bulup cismin altına
koyduğunuzda cisim çabucak yürür.

Veya paslanmış bir cismi yağladığınızda kolaylıkla hareket eder.

Bunun nedeni tekerlek ve yağın kaygan bir özelliğe sahip olmasıdır.Böylelikle cisimlere fazla kuvvet
uygulamadan ve sakatlanmadan hareket ettirmiş olursunuz.

Aşçılar bir börek hazırlarken hamura sıkma kuvveti uygularlar.

                                     Bu resimde çocuklar birbirlerine ÇEKME kuvveti uygulamaktadırlar.

Buradaki çocuklar İse İtme kuvveti mi Çekme kuvveti mi uyguluyorlar?

                                           Saatin yelkovanı Dönme hareketi yapar. 

Bunun gibi duran bir Cisme İtme kuvveti mi Çekme kuvveti mi uygularsak hareket etmiş olur?

•Cisimlere kuvvet uygularken sakatlanmamalı dikkatli olmalıyız. Cisimlerden gelebilecek bir
zarar bize tehlike oluşturur. Cisimleri iter veya çekerken öğrendiğimiz gibi tekerlek yerleştirmeli
veya cismin altını yağlamalıyız. Böylece cismin hareketine kolaylık sağlarız. Ama tekerlek veya
yağ bulamazsak cisimleri yardım alarak hareket ettirebiliriz. Duvar ve pencere gibi sabit
cisimlere kuvvet uygulasak bile hareket ettiremeyiz. Cisimlerin altına da yağ sürmek veya
tekerlek koymak işe yaramaz. Ayrıca bu gibi cisimleri iterken yaralanabiliriz. Bu gibi sabit
cisimler hareket etmezler.


•Hareket: Bir cismin başka bir cisme göre konum değiştirmesine deriz.
Hareketlerin de kuvvetler gibi pek çok çeşidi vardır.

1)Sallanma:Bazı varlıklar sallanma hareketi yaparlar.

2)Dönme: Bazı cisimler dönme hareketi yaparlar.

3)Yavaşlama: Hareketli bir cismin hızının azalmasıdır.

4)Hızlanma:Hareketli bir cismin hızını arttırması veya duran bir cismin hızlanmasıdır.

5)Durma: Hareketli bir cismin hızını bitirmesi (durdurması) olarak tanımlanır.

Saatin yelkovanı dönme hareketi yapar. Otogara yaklaşan bir otobüs  yavaşlama hareketine en
iyi örneklerden biridir. Pistten kalkan bir uçak hızlanma hareketi uygular. Kırmızı ışığı gören bir
şoför ise frene basarak durur.

         Bunun gibi duran bir cisme İtme kuvveti mi Çekme kuvveti mi uygularsak hareket etmiş olur?

Aylin bir çekmeceyi kapatmak için itme Kuvveti uygular.

Tamer ile Sezai salıncakta iken halat çekme yarışı yapıyorlar. Buna göre her ikisi

 de birbirlerine Cekme Kuvveti uygularlar.

Hareket Başka bir cisme göre konum Değiştirmesine denir.

Lastik bir poşet banda itme kuvveti uygularsak bant esner.

Ulvi bisiklet sürerken pedala itme kuvveti uygular. Bunun sonucunda bisiklet hareket eder.

Teli bükmeye çalışan Orkun tele bükme Kuvveti uygulamaktadır.

Duvar ve pencere Gibi cisimler sabit Cisimlerdir. Ve ne kadar kuvvet uygularsak uygulayalım hareket etmezler.

Bir cisme kuvvet uyguladığımız zaman o cismi hareket Ettirmiş oluruz.

Ağır cisimleri hareket ettirirken dikkatli Olmalı gerekirse yardım istemeliyiz.

Ağır cisimlerin altına tekerlek Takarak veya yağlayarak da kolayca hareket ettirebiliriz.

        NOT: Kuvvet ve hareket de

           birbirlerini tamamlar.

           Biri olmadan diğeri etkisiz

           kalır. Mesela, kuvvet olmadan hareket olmaz.

          Cansız varlık olan kapıyı itmediğimiz veya çekmediğimiz

          sürece orada hareketsizce kalır.

          Hareket olmazsa cisimler bir yerden başka yere gidemez.

         4. Sınıf Öğrenci Ders ve Çalışma Kitabı       

   Kuvvet cisimlerde bazı değişiklere ve etkilere sebep olur. Kuvvetin neler yaptığını öğrenip

pekiştirmiştik. Şimdi de cisimler üzerinde ne gibi değişikler yaptığını öğrenip pekiştireceğiz. “Not”

bölümündeki anlatımı da ilişkilendirerek kuvvet ve hareketin birbirlerini bütünlediğini daha da iyi

anlayacaksınız.

           Şekil değişikliği;

Şekil değişikliği cisimlerin üzerindeki fizîki özelliklerinin değişime uğraması ile ilgilidir.  Maddeler

konumuzda şekil değişikliğinin yapılamadığı cisimlerin birer berk, kolayca şekil değişikliği uygulanabilen 

maddelerin ise esnek madde olduklarını öğrenmiştik. Maddelere uyguladığımız kuvvetin etkisi kalıcı ise

bu cisim berk,uyguladığımız geçici bir etki ise bu madde esnektir.

   Mesela, sünger örneğini düşünelim. Sünger avucumuzun içine alıp tüm gücümüzle sıkalım. Biraz

baktıktan sonra katı bir cismin üzerine bırakalım. Sünger tüm gücümüze rağmen eski şekline döndü

mü?

   O zaman bu madde esnek madde mi oluyor?

  ÖĞRENDİĞİNİZ GERME,SIKMA,BÜKME VE VURMA KUVVETİ CİSİMLER ÜZERİNDE ŞEKİL DEĞİŞİKLİĞİNE NEDEN OLUR.

Tüm canlılar tek başına hareket eder.Yalnız cansız varlıklara kuvvet uygularsak onlar da

hareket edebilir.İnsanlar ve tüm hayvanlar aktif bitkiler ise pasif  hareket yaparlar.

İnsanlar koşma,zıplama,yürüme gibi hareketler yaparlar.  Bunlar görebileceğimiz ve fark

edebileceğimiz hareketlerdir. Salıncakta sallanan bir çocuğu kolaylıkla fark ederiz. Spor aletleri

ile zayıflamaya çalışan bir bayanı da fark edebiliriz. Hayvanları da fark ederiz. Hayvanlar

yuvarlanır,zıplar,koşar ve saldırır. Onların bu içgüdüsel hareketleri ve bizim fark edilen

yaptığımız hareketler aktif hareket olarak tanımlanır.

Aktif Hareketi insanlar ve hayvanlar yapmaktadır.

Aktif Hareket: İnsanlar ve hayvanlar tarafından yapılan fark edilebilen hareketlere denir.

Tüm canlılar hareket eder. Örnek verdiğimiz gibi insanlar ve hayvanlar aktif hareket yaparlar.

Bitkiler de canlıdırlar. Ancak onlar bizler gibi koşup, yuvarlanmaz ve zıplamazlar.

Bitkiler besin üretmek için hareket ederler. Solunum yaparlar. Ayrıca büyür ve ürerler. Yalnız

bitkilerin bu hareketlerini görebilmek için uzun gözlemler yapılır.

Bitkiler pasif hareket yaparlar.

Pasif Hareket: Gözle görülmeyen, uzun çalışmalar sonucu gözlemlenebilecek yavaş

hareketlere denir.

Bitkiler pasif, insan ve hayvanlar Aktif hareketlerde bulunurlar

           

          Hayvanlar aktif Hareket yaparlar.

4.Sınıf Kuvvet ve Hareket Konu Anlatımı için tıklayınız.

4. Sınıf Hareket Ve Kuvvet Konulu Çalışma





                                KUVVET VE HAREKET  BİR SORU BİR YANIT

1-Hareket nedir?

Bir cismin sabit bir noktaya göre yerinin yada konumunun değişmesine hareket denir.

2-Yer değiştirme nedir?

Hareket eden bir cismin başlangıç konumundan başka bir yöne doğru konumunun değişmesine  yer 

değiştirme denir.

3-Hareketli cisimlere neleri örnek verebiliriz?

Hareket halindeki insanlar,taşıtlar,uçan kuşlar,çamaşır makinesi,çalışan saatler.

4-Hangi varlıklar hareketsiz varlıklara örnek gösterilebilir?

Dağlar,evler,köprüler,durmakta olan taşıtlar…..

5-Hangi hareketlere hızlı,hangi hareketlere yavaş diyebiliriz?

Bir cismin yer değiştirmesi ;belli bir süre içinde ve kısa zamanda gerçekleşiyorsa hızlı,uzun zamanda

gerçekleşiyorsa yavaştır.

6-Kaç çeşit yörünge vardır?

Doğrusal,eğrisel ve dairesel olmak üzere 3 çeşit yörünge vardır.

7-Doğrusal hareket nedir?

Bir cismin bir doğru üzerinde aldığı yola doğrusal hareket denir.

8-Hangi hareketler doğrusaldır?

Düz bir yolda hareket eden arabanın,yere düşmekte olan bir cismin hareketi doğrusaldır.

9-Eğrisel hareket nedir?

Yer değiştirme hareketi bir eğri boyunca oluyorsa buna eğrisel hareket denir.

10-Eğrisel hareketlere neleri örnek gösterebiliriz?

Potaya atılantop,virajı dönen araba,fıskiyeden akan su…. 

11-Dairesel hareket nedir?

Bir cismin yer değiştirmesi çember şeklinde ise bu hareket daireseldir.

12-Dairesel harekete neleri örnek verebiliriz*Atlı karınca,yel değirmeninin kanatları,hareket halindeki araba

tekerleği……

13-Salınım şeklindeki hareket nedir?

Bir cismin hareketi ileri ve geri doğru sallanma şeklindeyse bu hareket salınım şeklindedir.

14-Hangi araçlar salınım hareketi yapar?

Saatin sarkacı,salıncakta sallanan çocuk ,bebeğin beşiği salınım hareketi yapar.

15-Kuvvetin temel hareketi nedir?

Kuvvet itme ve çekmedir.

16-Kuvvet nedir?

Bir cismi hareket ettiren ,yönünü ve şeklini değiştiren etkiye kuvvet denir.

17-İtme ile hareket ettirilen cisimlere neleri örnek verebiliriz?

Bebek arabasını iten anne ,kapıyı örten  Yasemin,masayı iten öğretmen.itme kuvveti uygulamaktadır.

18-Çekme kuvvetinin uygulandığı eylemler neledir?

Kuyudan su çekme,Balık oltasını çekme…..

19-İtme ve çekmenin birlikte uygulandığı eylemler nelerdir?

Yüzme,kürek çekme,bir tahtayı testereyle kesme….

20-Kuvvet cisimlere nasıl etki eder?

1-Duran bir cismin hareket etmesini sağlar.

2-Hareket halindeki bir cismin durmasını sağlar.

3-Hareket halindeki bir cismin hızlanmasını ve yavaşlamasını sağlar.

4-Hareket halindeki cismin yön değiştirmesini ve dönmesini sağlar.

5-Cisimlerin şeklinin değişmesini sağlar.

21-Cisimlerin şeklini değiştirmek için  hangi kuvvetleri uygularız?

Germe,sıkma bükme,vurma biçiminde kuvvetler uygularız.

22-Esnek maddeler nedir?

Kuvvetin etkisiyle şekli değişen cisimlerin bazıları uygulanan kuvvet ortadan kalkınca eski şekline döner.Bu

tür maddelere esnek maddeler denir.(sünger)

23-Esnek olmayan maddeler nedir?

Kuvvet uygulanınca eski haline dönemeyen maddelerdir.(cam)

24-Bir varlık kuvvet uygulanmasına rağmen hangi durumda hareket etmez?

Aynı anda ve eşit kuvvetler uygulanırsa cisim hareket etmez.

25-Kuvvet ile cismin büyüklüğü arasındaki ilişki nedir?

Cismin büyüklüğü arttıkça,uygulanan kuvvette artar.

 online test için tıklatınız.

kuvvet ve hareket ünite özeti soru cevap şeklinde alıstırma.

4. Sınıf Fen ve Teknoloji Kuvvet ve Hareket Etkinlikleri

KUVVET HAREKET TEST - 4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ

4. Sınıf Fen Kuvvet Ve Hareket Teması 3. Etkinlik

KAYNAKÇA:

<http://www.dersizlesene.com/4-Sinif-ders-videolari/4-Sinif-Kuvvet-ve-Hareket-konu-anlatimi-1074.html>

(2012 NİSAN 8)

("www.egitimhane.com")

("www.fenokulu.net")

<http://www.egitimhane.com/4-sinif-kuvvet-ve-hareket-d65529.html>(2012 NİSAN 8)